MARCINOWICE
(Marcinouci - 1257, de Marcinouicz - 1382,
Marczinowicze - 1431, Marcinowice - 1564, 1581, 1629).
Liczba mieszkańców ok. 480.
Wieś leży w zachodniej części gminy Kozłów. Na północ od niej rozciągają się podmokłe łąki z licznymi strumieniami, które są dopływami rzeki Mierzawa. Wieś posiada liczne przysiółki, które są wynikiem parcelacji gruntów dwóch folwarków, m.in.: Piekło, Kolonia Wschodnia, Kozłówka i Kolonia Marcinowice. Wieś powstała w średniowieczu i należała do rodów pieczętujących się herbem Topór. W roku 1393 wzmiankowany jest we wsi dwór rycerski, a od 1411 - folwark. W latach 1382-1413 wymieniany jest w źródłach Piotr z Marcinowic herbu Topór, a w latach: 1414-41, syn jego brata Zakliki z Marcinowic - Jan Siemiech Marcinowski z Sieciechowic, Marcinowic i Przysieki herbu Topór. Jan Długosz w Liber Beneficiorum podaje, że wieś należała do Piotra (zm. 1485), Jana Siemiecha (zm. 1497), Żegoty (zm. 1480) i Mikołaja (zm.1485) z Marcinowic (Marcinowskich) herbu Topór. W tym czasie we wsi był 1 folwark rycerski, młyn, karczma, łany kmiece oraz 2 zagrodników. Dziesięcinę oddawano klaryskom z kościoła św. Andrzeja w Krakowie. W latach 1485-1522 właścicielami części dóbr (po Piotrze) obejmujących: Marcinowice, Karczowice, Przysiekę, cz. Sieciechowic i Jakubowic był braciai: Stanisław Marcinowski (zm. 1493) oraz Jan Marcinowski (zm. przed 1522 r.), syn Piotra. W roku 1579 jako właściciele wiosek: Karczowice, Marcinowice i Przysieka wzmiankowani są bracia: Maciej, Stanisław i Adrian Marcinowscy herbu Topór. Od początku istnienia wieś należy do parafii Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Mstyczowie, a od 1912 roku do parafii p.w. Podwyższenia Krzyża świętego w Kozłowie Zgodnie z rejestrem woj. krakowskiego z roku 1581 wieś należała już do Jana Płazy herbu Topór, ale dzierżawił ją niejaki Smolik z Wolwanowic, we wsi było w tym czasie 61 łana kmiecego,5 zagrodników z rolą, 1 komornik z bydłem, 4 komorników bez bydła i 2 rzemieślników. W następnych latach (od 1582/1601) tereny te znalazły się w ordynacji pińczowskiej należącej do Gonzaga-Myszkowskich. Kolejny rejestr poborowy z roku 1629 podaje, że wieś należy do Stanisława Myszkowskiego herbu Jastrzębiec, a we wsi było w tym czasie: 61 łana kmiecego, 2 zagrodników z rolą, 1 komornik z bydłem i 2 rzemieślników. W roku 1727 w wyniku koligacji małżeńskich rozległe dobra Myszkowskich z Książa Wielkiego przejęli Wielopolscy herbu Starykoń. Do swojego nazwiska dodali człon-Myszkowski. Między 1783 a 1809 rokiem wieś stanowiła ośrodek dóbr (dwór), w którego skład wchodziły oprócz samej wsi Marcinowice oraz folwarku w tejże wsi, także wioski: Karczowice i Przysieka. Należały one do ordynacji Franciszka z Gonzagi Wielopolskiego- Myszkowskiego herbu Starykoń i we wsi było: 37 dymów: dwór, budynek folwarczny, młyn w Błotkach, karczma z browarem, kuźnia z domem kowala, 4 domy kmiece (w jednym mieszkał wójt), 16 chałup zagrodników, 4 chaty chałupników-rzemieślników i 9 komorników. We wsi mieszkało 278 osób (w tym: 10 przedstawicieli szlachty (we dworze - 4 szlachciców) oraz 3 Żydów w karczmie. W roku 1827 wieś miała 24 dymy i 228 mieszkańców. W roku 1880 całość dóbr Marcinowice (wieś i folwark) oraz grunty w wioskach: Karczowice i Przysieka obejmowała łącznie 1542 morgi gruntów. Folwark Marcinowicach posiadał 2 budynki murowane i 13 drewnianych oraz kamieniołom wapnia i piaskowca. We wsi Marcinowice było 79 gospodarstw na 737 morgach. Do roku 1945 swoje dobra we wsi posiadali książęta Wielopolscy.
źródło: www.kozlow.pl/marcinowice.php
Warto zobaczyć...
Marcinowice - miejscowość na terenie której znajdziemy zarówno kompleksy leśne jak również zbiorniki wodne z otaczającymi je łąkami.
"Łąki Marcinowickie"
Położone na północ od miejscowości Marcinowice łąki to jeden z najatrakcyjnieszych pod względem przyrodniczym rejonów gminy Kozłów. Monotonny łąkowy krajobraz urozmaicają samotne drzewa i kępy zadrzewień a także sieć rowów melioracyjnych i niewielkie oczka wodne i stawy, z których największy i najciekawszy leży blisko linii kolejowej. Świat roślin reprezentuje tu kilka gatunków jaskrów, firletka poszarpana, kuklik zwisły, kosaciec żółty oraz licznie występująca tu knieć błotna, zwana potocznie kaczeńcem. Z kilku gatunków płazów zamieszkujących łąki na uwagę zasługuje rzadka w polsce ropucha zielona oraz pięnie zielono ubarwiona rzekotka drzewna. Z ptaków dużą ciekawostką są zimorodki, błotniaki stawowe, łabędzie nieme, regularnie pojawiające się tu czaple siwe i białe, perkozki, kaczki krzyżówki, cyranki i cyraneczki, wiosną spotyka się też krwawodzioby, brodżce leśne czy rybitwy czarne. Cieki wodne pośród łąk zamieszkuje rodzina bobrów a nad stawem spotkać można wydry.
Bogusław Binkiewicz